Διαφωνίες όπως αναμενόταν παρουσίασαν στην ομιλία τους στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας», οι προτάσεις του βουλευτή Κυκλάδων της ΝΔ Φίλιππου Φόρτωμαυ και οι αντιδράσεις του βουλευτή Κυκλάδων του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Συρμαλένιου.

Ο κ.Φόρτωμας με δελτίο τύπου του αναφέρει ότι έγινα «Δεκτές οι προτάσεις του Φίλιππου Φόρτωμα για τη διασφάλιση της ενδυναμωμένης παρουσίας των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής στις Κυκλάδες»

«Για το νομοσχέδιο εκσυγχρονισμού του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το οποίο ψηφίζεται την Παρασκευή στη Βουλή, μίλησε την Πέμπτη 3/12 στην Ολομέλεια ο Βουλευτής Κυκλάδων της Νέας Δημοκρατίας, Φίλιππος Φόρτωμας. Το προηγούμενο διάστημα ο κ. Φόρτωμας κατέθεσε πλαίσιο προτάσεων συμπληρωματικών και διορθωτικών προς τις διατάξεις του νομοσχέδιου, ενώ προ ημερών πραγματοποίησε ομιλία στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου Βουλής.

Στη σημερινή του ομιλία έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα σε θέματα τα οποία αφορούν άμεσα τις Κυκλάδες. Όπως χαρακτηριστικά είπε, το νομοσχέδιο δίνει προτεραιότητα στη δημιουργία τοπικών πολεοδομικών σχεδίων στα νησιά, με δεδομένο ότι η οικιστική ανάπτυξη γίνεται με τάξη και κανόνες μέχρι σήμερα μόνο σε Πάρο, Σίφνο και Σέριφο. Με βάση τις δεσμεύσεις του υπουργού Περιβάλλοντος, η εκπόνηση των τοπικών σχεδίων θα ξεκινήσει από τις τουριστικές περιοχές με απόλυτη προτεραιότητα τις Κυκλάδες και την Κρήτη.

Επίσης, έγιναν δεκτές οι προτάσεις που υπέβαλε για τα άρθρα 32 και 46, καθώς αφαιρέθηκαν οι εμβόλιμες προσθήκες που θα αποδυνάμωναν τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής και θα δημιουργούσαν επιπρόσθετη κωλυσιεργία στην έκδοση αδειών, επισκευών κτισμάτων κλπ, φαινόμενα τα οποία παρουσιάζονται έντονα στις Κυκλάδες και ειδικά στους οικισμούς που είναι χαρακτηρισμένοι ως ιστορικοί τόποι. 

Αυτό το οποίο υπογράμμισε με έμφαση, ήταν η ανάγκη διατήρησης του χαρακτήρα των παραδοσιακών οικισμών των νησιών και την προστασία αυτών, γι αυτό και πρότεινε την ίδρυση ενός διευρυμένου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής με συμμετοχή εκπροσώπων του Υπουργείου Πολιτισμού που θα λειτουργεί με διαδικασίες ONE STOP SHOP για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Εξάλλου, με προσωπική αναφορά που κατέθεσε στον Υπουργό Περιβάλλοντος ο κ. Φόρτωμας, ζήτησε την  επιμήκυνση της μεταβατικής περιόδου συνέχισης έκδοσης αδειών μέχρι και την ολοκλήρωση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, αίτημα το οποίο έγινε αποδεκτό προς διευκόλυνση των ενδιαφερόμενων πολιτών.

Επίσης, σε περιοχές που θα εξακολουθήσουν να μην πολεοδομούνται, παραμένοντας εκτός σχεδίου, θα καθορίζονται χρήσεις γης και όροι, σύμφωνοι πάντα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τoυ κάθε τόπου. Ο κ. Φόρτωμας στάθηκε στις περιπτώσεις της Σαντορίνης και της Μυκόνου, νησιά τα οποία έχουν αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό και σε πολλές περιπτώσεις με άναρχο τρόπο, γι αυτό και εξήρε την υπεύθυνη στάση των τοπικών φορέων που ήδη έχουν αποδεχθεί ρυθμίσεις με σκοπό  την αναστολή κατασκευής νέων ξενοδοχειακών μονάδων εκτός οικισμών, μέχρι να ρυθμιστεί το θέμα με τα πολεοδομικά σχέδια.

Πρόσθεσε δε ότι είναι εξίσου σημαντική η δυνατότητα αποζημίωσης των ιδιοκτητών διατηρητέων κτιρίων μέσω της μεταφοράς συντελεστή δόμησης, κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους κατοίκους της Σύρου. Συγκεκριμένα, διευρυμένα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής θα ελέγχουν τη συμβατότητα των κατασκευών με το φυσικό κάλλος και την ιστορικότητα των περιοχών, ώστε να δημιουργηθεί ένας θεμιτός και αποτελεσματικός μηχανισμός προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.»

Από την πλευρά του ο Μηλιός βουλευτής Νίκος Συρμαλένιος αναφέρει ως «Ψευδεπίγραφο τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, στόχο του νομοσχεδίου την ανακατανομή της ιδιοκτησίας της γης υπέρ των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων»

«Ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης που εισάγει το προς ψήφιση νομοσχέδιο της κυβέρνησης είναι κατ’ επίφαση και ψευδεπίγραφος περιορισμός, γιατί αρχικά διατηρεί το εξάχρονο μεταβατικό στάδιο ωθώντας σε αύξηση των αιτήσεων για οικοδομικές άδειες. Εν τω μεταξύ, στο μεσοδιάστημα καταργεί τις παρεκκλίσεις δόμησης στις μικρές εκτάσεις των 750 και των 1.200 τετραγωνικών, καταργεί την αρτιότητα στα αγροτεμάχια επιφάνειας των δύο στρεμμάτων που υφίστανται από τις 24/4/1977 και τα οποία βρίσκονται εντός ζώνης των πεντακοσίων μέτρων από τα όρια του σχεδίου πόλης και των οικισμών. Επίσης, αυξάνει τους συντελεστές δόμησης στα σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Ως αποτέλεσμα, μειώνεται η αξία των μικρών εκτάσεων, δηλαδή οι ιδιοκτησίες μικρής έκτασης και ευνοούνται για μία ακόμα φορά τα πολύ ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα, ενώ αδικούνται κατάφωρα οι πιο αδύναμοι. Ταπαραπάνω ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας».

Ο Νίκος Συρμαλένιος κάνοντας συνολική κριτική στις νομοθετικές ρυθμίσεις της κυβέρνησης της ΝΔ, επεσήμανε ότι ο χωροταξικός και γενικά ο πολεοδομικός σχεδιασμός στη χώρα μας αποτελεί μία από τις μεγάλες «αμαρτίες» που «σέρνεται» εδώ και δεκαετίες με προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας και τις αναπτυξιακές επιλογές. Για παράδειγμα, στις Κυκλάδες από την πρώτη στιγμή που έγινε απόπειρα εκπόνησης χωροταξικών σχεδιασμών το 1988 με χρηματοδότηση από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, μέχρι και τα προηγούμενα χρόνια, φάνηκαν οι μεγάλες δυσκολίες, αλλά και η έλλειψη πολιτικής βούλησης τόσο των κεντρικών κυβερνήσεων όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης, γιατί ακριβώς δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν τα πελατειακά τους συμφέροντα. Επίσης, ανέφερε ότι το έργο που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στα δύσκολα χρόνια 2015-2019, το οποίο τώρα αποδομείται από τη Νέα Δημοκρατία συστηματικά μέρα με τη μέρα, υπήρξε εξαιρετικά σημαντικό.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι νόμοι 4447/2016, 4546/2018, 4495/2017, κλπ.,αλλά και το ξεπάγωμα τωνδασικών χαρτών και του κτηματολογίου.

Επίσης αναφέρθηκε στο μπλοκάρισμα της έκδοσης εκατοντάδων οικοδομικών αδειών, ιδιαίτερα στη Σαντορίνη και στη Σύρο και στην ανάγκη εύρεσης άμεσης λύσης, ενώ υπενθίμησε τη δέσμευση της κυβέρνησης για την επίλυση του θέματος των χορτολιβαδικών εκτάσεων, στις οιποίες δεν υπάρχει τεκμήριοκυριότητας του δημοσίου.

Ακολουθεί η πλήρης ομιλία του Νίκου Συρμαλένιου:

Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν θα ήθελα να σχολιάσω όσα ειπώθηκαν προηγουμένως από τον κ. Χατζηδάκη. Μόνο λίγη ντροπή θα έπρεπε να υπάρχει γι’ αυτά που λέει η Κυβέρνηση για τα ζητήματα της υγείας, με την κατάσταση στη βόρεια Ελλάδα να βρίσκεται εκτός ελέγχου, με τους ανθρώπους που πάσχουν από COVID να μεταφέρονται με ειδικά πτητικά μέσα στην Αθήνα και με έναν προϋπολογισμό για το 2021, που για την ακρίβεια είναι μείον 587 εκατομμύρια ευρώ. Όμως, για να μη χάνω χρόνο, θα μπω γρήγορα στο θέμα του σημερινού νομοσχεδίου για τη χωροταξική πολιτική.

Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι πραγματικά ο χωροταξικός και γενικά ο πολεοδομικός σχεδιασμός στη χώρα μας αποτελεί μία από τις μεγάλες αμαρτίες που σέρνεται εδώ και δεκαετίες με προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας και τις αναπτυξιακές επιλογές. Για παράδειγμα, θα σας μιλήσω για τις Κυκλάδες απ’ όπου και προέρχομαι. Από την πρώτη στιγμή που έγινε απόπειρα εκπόνησης χωροταξικών σχεδιασμών το 1988 με χρηματοδότηση από τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, μέχρι και τα προηγούμενα χρόνια, φάνηκαν οι μεγάλες δυσκολίες, αλλά και η έλλειψη πολιτικής βούλησης τόσο των κεντρικών κυβερνήσεων όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης, γιατί ακριβώς δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν τα πελατειακά τους συμφέροντα.

Από τις πρώτες θεσμοθετήσεις που έγιναν από τον αείμνηστο Αντώνη Τρίτση, όπως βεβαίως και μετά με τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν, δεν έγινε μια πραγματική τομή στον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, γιατί δεν υπήρξε ολιστική αντίληψη. Το έργο που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στα δύσκολα χρόνια 2015-2019, το οποίο τώρα αποδομείται από τη Νέα Δημοκρατία συστηματικά μέρα με τη μέρα, υπήρξε εξαιρετικά σημαντικό.

Σας λέω χαρακτηριστικά τους νόμους 4447/2016, 4546/2018, 4495/2017, κλπ.

Επίσης, θεσμοθετήθηκαν τα αναγκαία για την εκπόνηση των τοπικών χωρικών σχεδίων, το προεδρικό διάταγμα για τις διαδικασίες και τα χρονοδιαγράμματα, οι τεχνικές προδιαγραφές εκπόνησής τους, το προεδρικό διάταγμα των χρήσεων γης. Θεσμοθετήθηκαν οι αναθεωρημένες προδιαγραφές των ειδικών χωρικών σχεδίων και οι τεχνικές προδιαγραφές εκπόνησης των περιφερειακών πλαισίων. Υποβλήθηκε, επίσης, σχέδιο προεδρικού διατάγματος στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την αναθεώρηση των άρθρων που διατηρήθηκαν στους νόμους 2508/1997 και 2742/1999 περί βιώσιμης οικιστικής ανάπτυξης και περί των στόχων του χωροταξικού σχεδιασμού.

Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άφησε ώριμες τριακόσιες τριάντα μελέτες ανά Καλλικρατικό Δήμο, ενώ είχε εξασφαλίσει και τη χρηματοδότησή τους. Άκουσα χθες στην Επιτροπή τον κ. Οικονόμου που διέψευσε τη διασφάλιση της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Θυμήθηκα, όμως, ακριβώς αυτό που είχαν ισχυριστεί και άλλοι Υπουργοί της Κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας για το Πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ, καθώς ισχυρίστηκαν ότι δεν υπήρχε χρηματοδότηση. Αναγκάστηκαν να αυτοδιαψευστούν αργότερα επειδή ακριβώς ήθελαν να πουν ότι δεν μπορεί να προχωρήσει το Πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ, το οποίο για να σβήσουν από την ιστορική μνήμη του ελληνικού λαού το μετονόμασαν σε «Αντώνης Τρίτσης». Βεβαίως, η χρηματοδότηση αποδείχθηκε ότι υπήρχε.

Φυσικά, βεβαίως, ακόμα ένα μεγάλο έργο το οποίο ξεκίνησε αλλά έχει παγώσει, είναι οι δασικοί χάρτες, καθώς και το Κτηματολόγιο, τα οποία καρκινοβατούσαν επί δεκαετίες.

Όσο δε για την εκπόνηση και την επιτάχυνση του τοπικού πολεοδομικού σχεδιασμού που θα εκπονηθεί σε επίπεδο δημοτικών ενοτήτων, θα μου επιτρέψετε να πω παρ’ ότι δεν είμαι ειδικός, ότι δεν καταλαβαίνω τον κατακερματισμό σε υποσύνολα των Καλλικρατικών Δήμων, που σημαίνει ανισομέρεια, αλλά ενδεχομένως και συγκρουσιακές καταστάσεις εντός των ίδιων των δήμων. Ιδιαίτερα στα μικρά και μικρομεσαία νησιά, όπως οι Κυκλάδες, οι μικροί γεωγραφικοί χώροι και οι μικρές αποστάσεις αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο τη σύγχυση και τις αντιθέσεις που θα δημιουργηθούν.

Επίσης, η εκπόνηση των ειδικών χωροταξικών πλαισίων, χωρίς τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πετάει απ’ έξω την όποια γνωμοδότηση των ΟΤΑ στα ουσιαστικά ζητήματα που τους αφορούν.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ρωτήσω κάτι ευθέως τον κ. Χατζηδάκη, ο οποίος νομίζω ότι παρίσταται. Όταν είχε έρθει ο Δήμαρχος και η Έπαρχος της Τήνου στο γραφείο σας για να συζητήσετε για την εκπόνηση του ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ, τους είχατε πει ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα συμμετέχει ουσιαστικά στην εκπόνηση αυτού του ειδικού χωροταξικού. Τώρα, τι ακριβώς συμβαίνει και τους πετάτε απ’ έξω, χωρίς να έχει το δικαίωμα να γνωμοδοτήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση;

Σε ό,τι αφορά δε τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, πραγματικά δεν καταλαβαίνω τον ακατανόητο διαχωρισμό από τον σχεδιασμό της παράκτιας ζώνης, όσο κι αν ο κ. Οικονόμου μας λέει ότι πρόκειται για τον χερσαίο παράκτιο χώρο που είναι κάτι διαφορετικό. Φανταστείτε, όμως, στον χερσαίο παράκτιο χώρο να υπάρχει ένα ξενοδοχείο και μπροστά ακριβώς στον θαλάσσιο χώρο μία μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας. Τι σχόλιο μπορείτε να κάνετε για αυτόν τον συνδυασμό;

Το δεύτερο σημείο που θέλω να πω είναι ότι το νομοσχέδιο αυτό υποτίθεται ότι καταργεί ή μάλλον περιορίζει την εκτός σχεδίου δόμηση. Από θέση αρχής ήμασταν και είμαστε υπέρ της κατάργησης της εκτός σχεδίου δόμησης, αλλά με σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης με ταυτόχρονη σχεδιασμένη επέκταση των υπαρχόντων οικισμών και με συνολικό πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπ’ όψιν συνολικά και την κατάρτιση των δασικών χαρτών και το Κτηματολόγιο.

Γι’ αυτό υποστηρίζουμε ότι αυτό που λέτε για περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης είναι κατ’ επίφαση περιορισμός και θεωρώ ότι είναι ψευδεπίγραφος, γιατί, αρχικά, διατηρεί το εξάχρονο μεταβατικό στάδιο ωθώντας σε αύξηση των αιτήσεων για οικοδομικές άδειες. Εν τω μεταξύ, στο μεσοδιάστημα καταργεί τις παρεκκλίσεις δόμησης στις μικρές εκτάσεις των 750 και των 1.200 τετραγωνικών, καταργεί την αρτιότητα στα αγροτεμάχια επιφάνειας των δύο στρεμμάτων που υφίστανται από τις 24/4/1977 και τα οποία βρίσκονται εντός ζώνης των πεντακοσίων μέτρων από τα όρια του σχεδίου πόλης και των οικισμών. Επίσης, αυξάνει τους συντελεστές δόμησης στα σύνθετα τουριστικά καταλύματα.

Σε τι συμπέρασμα οδηγούμαστε μέσα από αυτές τις ρυθμίσεις που θεωρούμε ότι είναι σκανδαλώδεις; Οδηγούμαστε σαφώς στο συμπέρασμα ότι μειώνεται η αξία των μικρών εκτάσεων, δηλαδή οι ιδιοκτησίες μικρής έκτασης και ευνοούνται για μία ακόμα φορά τα πολύ ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα, ενώ αδικούνται κατάφωρα οι πιο αδύναμοι.

Σε ό,τι αφορά τα άρθρα 32 και 36, έχει ξεσπάσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ο κύριος Υπουργός έφερε μία νομοτεχνική ρύθμιση σε σχέση με τη σύνθεση, από ό,τι καταλαβαίνω, των αρχιτεκτονικών επιτροπών και τη σχέση του Υπουργείου Περιβάλλοντος με το Υπουργείο Πολιτισμού. Δεν την έχουμε δει από μακριά, έτσι όπως είμαστε και δεν μπορούμε να έχουμε γνώμη. Όμως, εκείνο που θέλω να πω είναι ότι έχει υπάρξει ένα τεράστιο πρόβλημα στις Κυκλάδες, με μπλοκάρισμα εκατοντάδων εκκρεμοτήτων σε οικοδομικές άδειες και στη Σαντορίνη κυρίως, αλλά και στη Σύρο και σε άλλα νησιά, όπου αγωνιούν οι τοπικοί φορείς, οι μηχανικοί και οι πολίτες να βρουν λύση. Θα μπορούν να αποφασίζουν και οι εκπρόσωποι της αρχαιολογικής Υπηρεσίας, εφ’ όσον ξέρουν τις υποθέσεις, προγενέστερα από τα Αρχιτεκτονικά Συμβούλια σε κάθε νησί.

Κλείνω, λέγοντας ότι ο Υφυπουργός κ. Ταγαράς μάς είχε υποσχεθεί ότι θα φέρει σε ψήφιση μία διάταξη για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις που υπάρχουν στις Κυκλάδες, αλλά και σε πολλές άλλες νησιωτικές περιοχές, όπου το τεκμήριο κυριότητας δεν ανήκει στο Δημόσιο, αλλά στους ιδιώτες. Αυτή είναι μία εκκρεμότητα η οποία ταλαιπωρεί εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και τα νησιά. Περιμένουμε το Υπουργείο Περιβάλλοντος να πάρει την πρωτοβουλία να τη φέρει.»