Η οικονομία διαμοιρασμού με κυριότερο και γνωστότερο παράδειγμα το Airbnb είναι ένα νέο οικονομικό μοντέλο, που αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς παγκοσμίως, στο οποίο οι καταναλωτές συναλλάσσονται μεταξύ τους μέσω διαδικτύου. Το οικονομικό αυτό μοντέλο βασίζεται στη χρήση  περιουσιακών στοιχείων που  χρησιμοποιούνται περιστασιακά και μπορούν να διατεθούν σε κοινή χρήση. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια η οικονομία διαμοιρασμού και ιδιαίτερα στον κλάδο της διαμονής μέσω της Airbnb, βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος, λόγω της αύξησης ζήτησης για τουριστική διαμονή, λόγω της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης, αλλά και λόγω αμφισβήτησης στις μεγάλες αγορές του μοντέλου του μαζικού τουρισμού.

Το 2023 για τον κλάδο του τουρισμού από ότι δείχνουν τα μέχρι σήμερα στοιχεία θα είναι μια χρονιά επιβράδυνσης της ανάπτυξης. Αυτό προφανώς θα επιβάλει μεταρρυθμίσεις στο μοντέλο και επειδή καμιά τέτοια απόφαση δεν είναι κοινωνικά ουδέτερη, άρχισε η συζήτηση από τους οικονομικά και οργανωτικά ισχυρότερους ιδιοκτήτες των μεγάλων ξενοδοχείων, ρίχνοντας στο τραπέζι το “φταίει κύρια το Airbnb”. Το ότι το δικό τους μοντέλο του plastic τουριστικού προϊόντος , χωρίς ιδιαίτερο πολιτιστικό χρώμα είναι αυτό, που εύκολα μπορεί να αντικατασταθεί στις αγορές από ανταγωνίστριες χώρες – Τουρκία, Αλβανία, Κροατία…- , το παρακάμπτουν στην συζήτηση θεωρώντας ότι τους φταίει ο ανταγωνισμός από τα μικρά μεμονωμένα τουριστικά καταλύματα. Η πίτα μικραίνει και ο δυνατός την θέλει όλη.

Είναι αναμφισβήτητo το δεδομένο ότι μέσω της οικονομίας του διαμοιρασμού στα ακίνητα  συμπληρώθηκε το έτσι κι αλλιώς συμπιεσμένο εισόδημα από την μισθωτή εργασία και ενισχύθηκε ο τζίρος μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που σε άλλες περιπτώσεις θα είχαν οδηγηθεί σε χρεοκοπία. Ακούω την ένσταση ότι ενισχύθηκε και η αδήλωτη μαύρη εργασία, αλλά αυτό είναι γενικότερο φαινόμενο, που διαπερνά οριζόντια όλες τις δραστηριότητες.

Επίσης μέσω της οικονομίας του διαμοιρασμού στα ακίνητα ανασκευάστηκαν, επισκευάστηκαν παλιά εγκαταλειμμένα σπίτια σε οικισμούς και χωριά αναζωογονώντας γειτονιές. Η οικοδομική δραστηριότητα επικεντρώθηκε στο ήδη δομημένο περιβάλλον, βάζοντας ένα μικρό ανάχωμα στην επέκταση μεγάλης δόμησης εκτός σχεδιασμού, που είναι καταστροφική για τα φυσικά οικοσυστήματα, το περιβάλλον, το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στον διεθνή τουριστικό ανταγωνισμό. Κι εδώ ακούω την ενσταση ότι μειώθηκε – έως εξαφανίστηκε – η προσφορά για ενοικίαση μόνιμης κατοικίας. Προφανώς χρειάζονται ποσοστώσεις, κανόνες περιορισμοί, κίνητρα προς την κατεύθυνση της προστασίας του δικαιώματος της στέγης.

Συμπερασματικά αντί να προσπαθούμε να ξαναμοιράσουμε τα μειωμένα τουριστικά έσοδα όσον αφορά την διαμονή, θα είναι προτιμότερο να συζητήσουμε και να βρούμε τις αιτίες, γιατί πλέον δεν αρέσουμε. Τότε θα ανοίξει όλη η βεντάλια των προβλημάτων με την χωροταξική και πολεοδομική αναρχία, που αλλοιώνει το τοπίο, με τις πανάκριβες μεταφορές, με την ακριβή και χωρίς τοπικό χρώμα εστίαση, με τις ακριβές υπηρεσίες από όλους μικρομεσαίους και μεγάλους επιχειρηματίες, προς τους επισκέπτες.

Αλλά αυτό ανοίγει άλλο κύκλο συζήτησης.

Μπάμπης Μπιλίνης

Μαντράκια, Μήλος