Την Παρασκευή 23 Ιουλίου στις 21:00 θα πραγματοποιηθεί ομιλία – παρουσίαση με τίτλο «Οι Ήχοι του Διαστήματος» στον προαύλιο χώρο του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Μήλου, στο κέντρο του Αδάμαντα. Η παρουσίαση αναφέρεται στο ευρύ κοινό του νησιού: ενήλικες και παιδιά από 7 ετών και άνω.
Ομιλητές θα είναι ο Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος Ιωάννης Δαγκλής και η αστροφυσικός, υπεύθυνη στην επικοινωνία της Αστρονομίας στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού.
Η δημόσια παρουσίαση «Οι ήχοι του Διαστήματος» πραγματοποιείται στο πλαίσιο των δράσεων επικοινωνίας του ερευνητικού προγράμματος «SafeSpace» (μτφ: “Ασφαλές Διάστημα”), που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υλοποιείται από οκτώ ευρωπαϊκούς φορείς, με συντονιστή το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. http://www.space.phys.uoa.gr/safespace.html
Σύντομη περιγραφή της παρουσίασης «Οι ήχοι του Διαστήματος»:
Υπάρχουν «ήχοι» στο διάστημα; Μπορούμε να τους ακούσουμε; Σε τι αναφερόμαστε όταν μιλάμε για τους «ήχους» του διαστήματος;
Πρόκειται για ένα θέμα με ενδιαφέρον όχι μόνο για τους αστρονόμους, αλλά και για το ευρύ κοινό. Ένα θέμα το οποίο συνδέει την επιστήμη, με την εκπαίδευση αλλά και την τέχνη, οδηγώντας αναπόφευκτα σε προεκτάσεις φιλοσοφικές.
Ξεκινάμε με το δεδομένο, ότι στο διάστημα (μεσοπλανητικό και μεσοαστρικό χώρο) δεν διαδίδεται ο ήχος, δεν διαδίδονται δηλαδή ηχητικά κύματα, άρα δεν θα μπορούσαμε να ακούμε ήχο που προέρχεται από τις περιοχές αυτές.
Στο διάστημα όμως διαδίδεται ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, σε όλο το εύρος των συχνοτήτων που καλύπτει, είτε πρόκειται για ακτίνες-X, ακτίνες– γ, υπέρυθρη ακτινοβολία, ραδιοφωνική κ.ο.κ. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν τα σήματα που φτάνουν από το διάστημα, τα επεξεργάζονται και αναπτύσσουν θεωρίες οι οποίες περιγράφουν φαινόμενα και φυσικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό των αστέρων, στον μεσοπλανητικό χώρο, στα εντυπωσιακά νεφελώματα με σκοπό την εξέλιξη της επιστήμης και την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε.
Όταν μιλάμε για «ήχο από το διάστημα» αναφερόμαστε στον «ήχο» που παράγουμε όταν μετατρέπουμε ηλεκτρομαγνητικά σήματα σε ακουστικά. Και ακόμα γενικότερα, όταν μετατρέπουμε σε ήχο φυσικά μεγέθη και παραμέτρους που περιγράφουν φυσικές διεργασίες, προκειμένου να λάβουμε πληροφορίες ακουστικά και όχι οπτικά, όπως οι επιστήμονες συνηθίζουν να επεξεργάζονται.
Σύντομη περιγραφή του ερευνητικού προγράμματος «SafeSpace»:
Το επιστημονικό πεδίο του προγράμματος SafeSpace είναι ο Διαστημικός Καιρός. Ο όρος αναφέρεται σε διαταραχές του διαστημικού περιβάλλοντος και της ανώτερης ατμόσφαιρας της Γης, που μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε τεχνολογικές υποδομές και εξοπλισμό στο διάστημα, αλλά και στην επιφάνεια της Γης. Οι διαταραχές αυτές προκαλούνται από ηλιακές εκρήξεις που διαδίδονται στο διαπλανητικό διάστημα και επιδρούν στο μαγνητικό πεδίο της Γης, επιφέροντας την εμφάνιση ηλεκτρομαγνητικών ταλαντώσεων και τη γένεση ηλεκτρονίων εξαιρετικά υψηλής ενέργειας, που αποτελούν τις ζώνες ακτινοβολίας Van Allen.
Τα υψηλοενεργειακά ηλεκτρόνια είναι ικανά να προκαλέσουν βλάβες σε ηλεκτρονικά συστήματα δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Η πολυπλοκότητα του φαινομένου κάνει ιδιαίτερα δύσκολη την πλήρη κατανόηση και πρόγνωση της εξέλιξής του. Οι ομάδες που συμμετέχουν στο SafeSpace στοχεύουν να βελτιώσουν και να συνδυάσουν προηγμένα υπολογιστικά μοντέλα και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης ώστε να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη υπηρεσία έγκυρης και έγκαιρης πρόγνωσης δυσμενών συνθηκών διαστημικού καιρού.
Το πρόγραμμα SafeSpace υλοποιείται από κοινοπραξία Πανεπιστημίων, Ερευνητικών Κέντρων και Εταιριών πέντε Ευρωπαϊκών χωρών, με κορυφαίους στον χώρο τους επιστήμονες. Συντονιστής της κοινοπραξίας και Επιστημονικός Υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος Ιωάννης Α. Δαγκλής, με μακρόχρονη εμπειρία συμμετοχών σε επιστημονικές ομάδες διαστημικών αποστολών και στην εκτέλεση σύνθετων ερευνητικών προγραμμάτων.
Οι φορείς που συνεργάζονται με το Πανεπιστήμιο Αθηνών στο πλαίσιο του SafeSpace είναι το Office National d’Etudes and de Recherches Aérospatiales (ONERA) και το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) στη Γαλλία, το Institut Royal d'Aéronomie Spatiale de Belgique (IASB) και το Katholieke Universiteit Leuven (KULeuven) στο Βέλγιο, το Institute for Atmospheric Physics (IAP) στην Τσεχία, καθώς και οι εταιρείες Thales Alenia Space (TAS) στην Ισπανία και Sandberg & Co (SPARC) στην Ελλάδα.
Στις 19- 20 Ιουλίου 2021 θα πραγματοποιηθεί στο "Συνεδριακό Κέντρο Μήλου - Γεώργιος Ηλιόπουλος" στον Αδάμαντα, συνάντηση εργασίας της ερευνητικής ομάδας του προγράμματος SafeSpace, ενώ 21-23 Ιουλίου, θα ακολουθήσει στον ίδιο χώρο workshop με θέμα: “Sun to Belts Workshop: nowcasting, forecasting, hindcasting” με ευρύτερη συμμετοχή ερευνητών και επιστημόνων του διαστήματος.
