Με αφορμή την πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Μήλου με θέμα την πιθανολογούμενη  εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο νησί με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κάποιες σκέψεις.

Έχει δίκιο ο κόσμος να είναι καχύποπτος στις πρωτοβουλίες των επενδυτών στο θέμα της γεωθερμίας (και όχι μόνο). Φυσικά αφού κινούνται από τη λογική του κέρδους και αν «τρυπώσουν» θα προσπαθήσουν να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους. Αν βρουν,τους δώσουμε την ευκαιρία και βρουν πελατεία, όχι 5 αλλά 1005 MW θα φτιάξουν . (Σε μεγάλα μεγέθη καμιά ανανεώσιμη πηγή ενέργειας δεν είναι ήπια.) Το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι επενδυτές, αλλά τι κάνει η κοινωνία,η τοπική αυτοδιοίκηση, η κυβέρνηση.

Το θέμα της αξιοποίησης του γεωθερμικού πεδίου της Μήλου είναι κυρίως πολιτικό. Αν επιμείνουμε σε τεχνικά ζητήματα έχουμε ξεκινήσει ανάποδα. Είναι σαν να βάζουμε το κάρο μπροστά από τα άλογα (φορτωμένο μάλιστα υπέρβαρα με τις καυτές πατάτες της προ σαράντα χρόνια  αποτυχίας της ΔΕΗ).

Πρώτα η κοινωνία θα θέσει τους όρους, τα όρια, το μέγεθος, τις προϋποθέσεις και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι όποιοι επενδυτές. Εργαλεία για αυτή την προσπάθεια της έχει:

• Το ειδικό χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας,( που με ευθύνη της  κυβέρνησης αργεί απελπιστικά),
• τα τοπικά χωροταξικά σχέδια (το Δημοτικό Συμβούλιο έχει ήδη προτείνει χωροταξικό σχέδιο για το νησί μετά από εξαντλητικό διάλογο που λιμνάζει στα συρτάρια του Υπουργείου, όχι τυχαία κατά την γνώμη μου),
• τη νομοθεσία για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων,
• τη νομολογία του ΣτΕ για την προστασία των νησιών και των μικρών οικοσυστημάτων,
• την δημιουργία Ενεργειακής Κοινότητας και το κυριότερο και ισχυρότερο
• την κινηματική δράση.

Αυτά πρέπει να είναι απαραίτητα προαπαιτούμενα που χωρίς αυτά δεν υπάρχει, δεν πρέπει να υπάρχει, σχεδιασμός.

Γύρω από τη γεωθερμία έχουν δημιουργηθεί «αστικοί μύθοι» οι οποίοι διογκώθηκαν εξαιτίας λανθασμένων επιλογών και κινήσεων. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες εδώ και σαράντα χρόνια δεν έχει καταφέρει να καταθέσει μια εμπεριστατωμένη μελέτη, γιατί απέτυχε εκείνη η προσπάθεια κι ας λέει ο σοφός λαός  ότι “μαθαίνουμε από τα λάθη μας”. Αυτή είναι η προτεραιότητα. Χωρίς αυτή την μελέτη στο τραπέζι καμιά συζήτηση – διαπραγμάτευση με την ΔΕΗ Ανανεώσιμες δεν μπορεί να γίνει. Η προστασία του περιβάλλοντος και η ποιότητα ζωής των κατοίκων του νησιού δεν παζαρεύεται.

Είναι αλήθεια ότι με την απελευθέρωση της ενέργειας λόγω των ευρωπαϊκών οδηγιών, την πολιτική ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού και την απληστία του ιδιωτικού κεφαλαίου, που ανακάλυψε καινούργιο “ελ ντοράντο” για εύκολο πλουτισμό η προσπάθεια για προστασία του περιβάλλοντος και για καλύτερη ποιότητα ζωής με τις Ανανεώσιμές Πηγές Ενέργειας, όχι μόνο έχει καθυστερήσει, αλλά και έχει δυσφημιστεί. Το παράδειγμα της γειτονικής Σερίφου είναι χαρακτηριστικό. Ένα νησί έτρεχε πίσω από τα φαραωνικού μεγέθους σχέδια ενός ιδιώτη για εκμετάλλευση του αιολικού πεδίου.

Η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό. Όποια προσπάθεια  για αξιοποίηση του Γεωθερμικού πεδίου στη Μήλο, είτε με χαμηλή, είτε με υψηλή ενθαλπία ή του αιολικού πεδίου γίνει, πρέπει να ξεκινά από αυτή την πολιτική θέση.  Η  συζήτηση άνοιξε ξανά και ελπίζω να μην πάει χαμένη κι αυτή η ευκαιρία. Η κοινωνία έχει την δύναμη να επιβάλλει το πλαίσιο σε όποια επενδυτική πρόταση, οποιουδήποτε ιδιώτη.

Μπορούμε να αναπτύξουμε τη Μήλο, που έχει ένα ιστορικό, βάζοντας όρους και όρια. Δεν μπορούμε να αφήσουμε την αγορά να ορίσει τον ενεργειακό σχεδιασμό , γιατί η αγορά έχει ένα μόνο κίνητρο, την παραγωγή κέρδους.

Μπάμπης Μπιλίνης