Καμία πληρωμή έργων, μελετών και προμηθειών ΕΣΠΑ ή ΠΔΕ δεν έχει πραγματοποιηθεί το τελευταίο διάστημα και στα νησιά των Κυκλάδων, αφού η κυβέρνηση προσπαθεί να συγκρατήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας, έχοντας προχωρήσει ουσιαστικά σε στάση πληρωμών, με φόντο τις τεράστιες δαπάνες που έχει κάνει λόγω της πανδημίας. Αν και στελέχη της μιλούν για μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης και προώθησης έργων στις απαντήσεις τους προς παρεμβάσεις της αντιπολίτευσης, ωστόσο, η πλευρά των τεχνικών εταιρειών πανελλαδικά και μέσα από τον Σύνδεσμό της, έρχεται να επιβεβαιώσει το πρόβλημα της απουσίας πληρωμών έργων, με παρέμβαση προς τα Υπουργεία Οικονομικών, αλλά και Ανάπτυξης.

 

Ειδικότερα, με δύο επιστολές του, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών τόσο κατά το τέλος Οκτωβρίου, όσο και στις αρχές Δεκεμβρίου έθιξε το πρόβλημα της ανυπαρξίας πληρωμών για έργα που είναι σε εξέλιξη ή έχουν ολοκληρωθεί, σημειώνοντας την τραγική κατάσταση στην οποίαν έχουν βρεθεί εργολαβικές εταιρείες, εξαιτίας των οικονομικών εκκρεμοτήτων που διατηρούν και πρέπει να καλύψουν προς προσωπικό και προς προμηθευτές υλικών. Αναφορικά δε με τη εν λόγω κατάσταση, στις δύο επιστολές τους, ζητούν ενημέρωση σχετικά με τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση το συγκεκριμένο σοβαρό πρόβλημα. 

 

Επιπλέον, σχετικά με την παύση πληρωμών έχουν ενημερωθεί οι Διαχειριστικές Αρχές πανελλαδικά, οι οποίες έχουν τον πλήρη έλεγχο των έργων με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ή μέσω Προγραμμάτων Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Στο σημερινό ρεπορτάζ της “Κοινής Γνώμης” αναδεικνύεται το θέμα που “καίει” και τα νησιά του νομού Κυκλάδων, στα οποία – ευτυχώς – μέχρι στιγμής δεν έχει “παγώσει” έργο, αν και αυτό το σενάριο δεν μπορεί ουδείς να το αποκλείσει, καθώς αν παρέλθει δίμηνο από την ημερομηνία των αιτήσεων πληρωμών και υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες, τότε οι εργολάβοι έχουν δικαίωμα να μην συνεχίσουν τα έργα. 

 

Μάλιστα, στη Σύρο αλλά και σε άλλα νησιά υπάρχουν “τιμολόγια” ανεξόφλητα, με ορισμένους εργολάβους να φαίνεται πως επιλέγουν να επιβραδύνουν τους ρυθμούς εκτέλεσης εργασιών, αφού γνωρίζουν πως πριν την αρχή του νέου έτους, δεν πρόκειται να πληρωθούν. 

 

 

Πιο αναλυτικά, σήμερα σε πανελλαδικό επίπεδο είναι γνωστό πως για όλα τα έργα, τις προμήθειες και τις μελέτες, δεν “τρέχει” χρηματοδότηση. Το συγκεκριμένο πρόβλημα παρατηρείται το τελευταίο δίμηνο και ειδικότερα από τέλη Οκτώβρη με αρχές Νοεμβρίου οπότε και ξεκίνησε η παύση πληρωμών. Αυτά που πληρώνονται είναι ό,τι σχετίζονται με μισθοδοσία και ληξιπρόθεσμες οφειλές που υπήρχαν ή που είχαν δημιουργηθεί. 

 

Σύμφωνα με όσα έχουν αναδειχθεί γενικότερα στον Τύπο, το συγκεκριμένο πρόβλημα της παύσης πληρωμών έργων, – βάσει και της ενημέρωσης των Διαχειριστικών Αρχών πανελλαδικά – οφείλεται στην προσπάθεια της κυβέρνησης να συγκρατήσει το έλλειμμα της χώρας, το οποίο λόγω των πάρα πολλών δαπανών για την πανδημία που υπήρξαν προς διάφορους κλάδους και τομείς της οικονομίας, είναι υψηλό. Όπως έχει σχολιαστεί, το έλλειμμα πλησιάζει το 10% και δεν πρέπει να ξεπεραστεί αυτό το ποσοστό.

 

Αξίζει να γίνει αναφορά και στον τρόπο με τον οποίον οι εργολάβοι σταματούν ένα έργο, στην περίπτωση που οι ίδιοι μένουν απλήρωτοι. Ειδικότερα, για να σταματήσει ένα έργο πρέπει να έχει περάσει η προθεσμία που ορίζει ο νόμος. Δηλαδή από τη στιγμή που έχει υποβάλει λογαριασμό ένας εργολάβος και παραμένει για δυο μήνες απλήρωτος, τότε έχει δικαίωμα να διακόψει ένα έργο. Αν δεν παρέλθει αυτό το διάστημα του διμήνου, δεν μπορεί αυθαίρετα να προχωρήσει στη διακοπή.

 

Άρα, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δικαίωμα να διακόψουν έργα, θα έχουν από τον Ιανουάριο και μετά, οι εργολάβοι που έχουν σε εξέλιξη έργα. Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί πως όταν κάποιος εξ αυτών γνωρίζει ότι δεν θα πληρωθεί ούτε εντός Ιανουαρίου, ενδεχομένως να μειώνει τον ρυθμό με τον οποίον προχωρά στην εκτέλεση των έργων. Δηλαδή, μειώνει την ένταση των εργασιών, δεν προχωρά σε προμήθειες κ.α..

 

 

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της “Κοινής Γνώμης”, στον παρόντα χρόνο δεν υπάρχει κανένα ζήτημα διακοπής έργου στις Κυκλάδες. Είναι γνωστό όμως πως οι εργολάβοι και οι εταιρείες δεν πληρώνονται για έργα ΕΣΠΑ ή για έργα από ΠΔΕ. Όπως προαναφέρθηκε, ορισμένοι έχουν μειώσει τους ρυθμούς με τους οποίους πραγματοποιούν εργασίες και σαφώς διατηρούνται οφειλές στο κομμάτι των πληρωμών. 

 

Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί πως το έργο της β΄ φάσης του αεροδρομίου Σύρου, για την ταπείνωση του λόφου, έχει λογαριασμούς σε εκκρεμότητα, δηλαδή δεν έχει εξοφληθεί ο εργολάβος για όλες τις εργασίες που έχει κάνει μέχρι σήμερα, ενώ παρομοίως δεν έχει υπάρξει εξόφληση εργολάβου και για το έργο ανακαίνισης του ΕΠΑΛ Σίφνου. 

 

Τα παραπάνω παραδείγματα είναι μόλις δύο από τα πολλά που μπορούν να αναφερθούν για έργα στις Κυκλάδες και αν δεν υπάρξει η κάλυψή τους με την αρχή του έτους, τότε κανένας δεν θα μπορεί να υποχρεώσει τους εργολάβους για τη συνέχιση των έργων. Σχετικά με τη β΄ φάση της Σύρου για το αεροδρόμιο, να σημειωθεί πως το αργότερο σε έναν μήνα, αυτό θα έχει φθάσει στο τέλος του. 

 

 

Σύμφωνα με την ενημέρωση προς τις Διαχειριστικές Αρχές της χώρας από στελέχη του Υπουργείου Ανάπτυξης που επισκέπτονται αρκετές περιοχές της Ελλάδος, όλες οι απαιτήσεις για πληρωμές του τελευταίου διμήνου θα μετακινηθούν για τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου. Από αρχές Ιανουαρίου λογικά θα πρέπει να υπάρχει χρηματοδότηση για να πραγματοποιούνται οι πληρωμές. Δεν αποκλείεται βέβαια ένα ποσό που κρατά η κυβέρνηση να το διαθέσει νωρίτερα για την πληρωμή κάποιων εκκρεμοτήτων που είναι κρίσιμες, αλλά η πλειοψηφία των έργων θα αρχίζει να καλύπτεται αρχές του 2022. Πρέπει να διευκρινιστεί δε πως “τρέχουν” ομαλά οι χρηματοδοτήσεις δομών όπως των Κέντρων Κοινότητας, των Κέντρων για την υποστήριξη των κακοποιημένων γυναικών και της μισθοδοσίας υπαλλήλων σε αυτές τις δομές και είναι θετικό το γεγονός πως δεν παρατηρείται κανένα πρόβλημα γι αυτές τις δομές. 

 

Το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι εργοληπτικές εταιρείες επισήμανε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών προς τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρη Σκάλκο με επιστολή του στις 22 Οκτωβρίου. Με θέμα τη στάση πληρωμών για τα έργα ΕΣΠΑ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου ανέφερε τα εξής: “Αξιότιμε κε Γενικέ, μέλη μας διαμαρτύρονται για τη στάση πληρωμών εγκεκριμένων λογαριασμών από εκτέλεση δημοσίων έργων, χρηματοδοτούμενων και από το ΠΔΕ και από το ΕΣΠΑ. Οι σχετικές διαμαρτυρίες αφορούν ακόμη και ολοκληρωμένα έργα. 

 

Εφόσον οι σχετικές διαμαρτυρίες αληθεύουν, αντιλαμβάνεστε ότι συντελούν στην οριστική εξόντωση υγιών εργοληπτικών επιχειρήσεων που καλούνται να συνεχίσουν να υλοποιούν έργα χωρίς να πληρώνονται, ώστε να μην καταρρεύσει εντελώς η ελληνική οικονομία και η απασχόληση στη χώρα, ενώ την ίδια στιγμή υφίστανται σημαντικότατες αυξήσεις στα υλικά, χωρίς να έχει ακόμη προσδιορισθεί με ποιόν τρόπο θα αποζημιωθούν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις για αυτές. 

 

Θεωρούμε ως ελάχιστη υποχρέωση της Πολιτείας την άμεση και πλήρη εξόφληση των εκτελεσμένων και υπό εκτέλεση έργων σε όλη τη χώρα. Δεδομένου ότι υπάρχει έντονη φήμη ότι η εν λόγω κατάσταση δεν θα μεταβληθεί μέχρι το τέλος του έτους (!) ζητάμε να μας ενημερώσετε άμεσα για την αιτία του προβλήματος και τις προοπτικές επίλυσής του.”. 

 

 

Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος επανήλθε στο πρόβλημα με δεύτερη επιστολή που απέστειλε στις 2 Δεκεμβρίου προς τον κ. Σκάλκο, την οποίαν και κοινοποίησε ακόμη στον Υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Θεόδωρο Σκυλακάκη, στον Υπουργό Ανάπτυξης, Άδωνι Γεωργιάδη, στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνο Καραμανλή και στον Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Γεώργιο Καραγιάννη. Με θέμα τη στάση πληρωμών στα έργα ΕΣΠΑ και ΠΔΕ, ο Γενικός ενημερώθηκε ως εξής: 

 

Αξιότιμε κε Γενικέ, στις 22/10/2021 σας αποστείλαμε την σχετική επιστολή διαμαρτυρίας για τη στάση πληρωμών σε πολλά έργα του ΕΣΠΑ αλλά και του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Σήμερα που έχουμε ήδη μπει στον τελευταίο μήνα του χρόνου, το φαινόμενο όχι μόνον δεν έχει περιοριστεί αλλά έχει γενικευθεί σχεδόν σε όλα τα έργα, σύμφωνα με τις πολυάριθμες και έντονες διαμαρτυρίες από τις εταιρείες – μέλη μας, οι οποίες αποδεικνύουν ότι από τα τέλη Οκτωβρίου έχουν σταματήσει οι πληρωμές τους από το ΠΔΕ τόσο στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, όσο και στο αμιγώς εθνικό σκέλος. Με δεδομένα ότι: 

 

α. Διανύουμε τον τελευταίο μήνα του έτους όπου έχουν συσσωρευθεί, όπως συνήθως, πολλές υποχρεώσεις,

 

β. Οι εργοληπτικές επιχειρήσεις ήδη βρίσκονται σε δεινότατη οικονομική θέση λόγω της υπέρογκης αύξησης των τιμών των δομικών υλικών, της εργασίας και της ενέργειας, που παρατηρούνται το τελευταίο 12μηνο, με ιδιαίτερη ένταση δε, το πιο πρόσφατο διάστημα, 

 

γ. ακόμη δεν έχουν καθοριστεί συντελεστές αναθεώρησης που θα ενσωματώνουν και αποζημιώνουν για αυτές τις πολύ μεγάλες αυξήσεις στο κόστος κατασκευής των έργων, οι περισσότερες Τεχνικές Εταιρείες βρίσκονται (χωρίς δική τους ευθύνη) μπροστά στο ενδεχόμενο να μην μπορούν να εκπληρώσουν τις οικονομικές υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει (μισθοδοσίες, δώρο Χριστουγέννων, προμηθευτές, υπεργολάβους, φορολογικές υποχρεώσεις και ασφαλιστικές εισφορές).”. 

 

Ολοκληρώνοντας την επιστολή του, ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών τόνισε πως η πλευρά των μελών του, δεν έλαβε ποτέ πληροφόρηση για το γεγονός πως δεν θα υπάρξει πληρωμή.

 

“Σημειώνουμε ιδιαιτέρως ότι οι εταιρείες ουδέποτε ενημερώθηκαν ότι δεν θα πληρωθούν σύμφωνα με τα εγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα των έργων και κατά συνέπεια αδυνατούν εκ των υστέρων να ενσωματώσουν στον επιχειρηματικό τους σχεδιασμό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, που σύμφωνα με πληροφορίες εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι την έναρξη του νέου έτους. Σε κάθε περίπτωση αναμένουμε άμεση ενημέρωση και τις ενέργειές σας για την αντιμετώπιση του προβλήματος προκειμένου να μην παρατηρηθούν διαδικασίες διακοπής εργασιών και διάλυσης εργολαβιών σε εκτεταμένη κλίμακα.” ανέφερε σχετικά ο πρόεδρος του Συνδέσμου. 

 

 

Τη σοβαρή υπόθεση έθιξαν με παρεμβάσεις τους στη Βουλή οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης. Προσφάτως ο ΣΥΡΙΖΑ και ο βουλευτής, Αλέξανδρος Χαρίτσης έθεσε σχετικό ερώτημα προς το Υπουργείο Ανάπτυξης, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως: “η Κυβέρνηση έχει θέσει διαδικασία «προτεραιοποίησης» των αιτημάτων χρηματοδότησης που υποβάλλονται προς εκταμίευση για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ. Η «προτεραιοποίηση» αυτή ισοδυναμεί με στάση πληρωμών λόγω μη διαθέσιμων πόρων πλέον στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων”. 

 

Παρακάτω, συμπλήρωσε μάλιστα πως, “το πάγωμα των πληρωμών θέτει σε μεγάλο κίνδυνο τη βιωσιμότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (…)”. Στα παραπάνω απάντησε ο Υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, υποστηρίζοντας πως δεν τίθεται θέμα για “στάση πληρωμών”, αφού προηγουμένως μάλιστα μίλησε και για τα ποσοστά απορρόφησης ΕΣΠΑ που έχουν επιτευχθεί επί σημερινής κυβέρνησης και επί θητείας Τσίπρα. Ο κ. Γεωργιάδης υποστήριξε ξεκάθαρα πως η χώρα βαδίζει σε αναπτυξιακή τροχιά, τονίζοντας παρακάτω για το θέμα τα εξής: “Όσον αφορά τις πληρωμές. 

 

Δεν υπάρχει καμία στάση πληρωμών. Μόλις προχθές δόθηκαν στις περιφέρειες από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων 100 εκατομμύρια για να κάνουν πληρωμές. Και υπενθυμίζω ότι έχουμε ήδη πληρώσει σε όλες τις περιφέρειες όλα τα χρήματα που προβλέπαμε στον προϋπολογισμό. Δηλαδή, αυτά τα 100 εκατομμύρια που τους δώσαμε είναι πάνω από τον προϋπολογισμό, είναι επιπλέον χρήματα για να πληρώσουν από όσα είχαμε προϋπολογίσει στην αρχή της χρονιάς. (…) Και όσον αφορά το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος – γιατί αυτά τα 100 εκατομμύρια είναι το εθνικό σκέλος – δώσαμε άλλα 300 εκατομμύρια για να κάνουν πληρωμές. 

 

Άρα στο σύνολο μέσα στις προηγούμενες 4 μέρες δώσαμε 400 εκατομμύρια. Μη μου λέτε λοιπόν για παύση πληρωμών”. Ο Υπουργός έκλεισε την απάντησή του, τονίζοντας στη δευτερολογία του στη Βουλή τα ακόλουθα: “Και επαναλαμβάνω, κύριε Χαρίτση, πως γίνεται να έχουμε κάνει ταυτόχρονα παύση πληρωμών, όπως ισχυρίζεστε ψευδέστατα, και ταυτόχρονα να έχουμε τη μεγαλύτερη απορρόφηση και εκτέλεση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων; (…) 

 

Προσέξτε, για να καταλάβει ο κόσμος τη διαφορά: το ανώτατο σημείο που έφτασε ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ, στα πέντε χρόνια, στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αθροίζοντας το εθνικό και το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, ήταν 4 δισεκατομμύρια. Και αυτό που έχουμε καταφέρει εμείς σε δύο συνεχόμενα χρόνια είναι 21 δισεκατομμύρια”.